Terugspeeltheater (Playbacktheatre)

 

Terugspeeltheater is gestart in 1975 door Jonathan Fox en Jo Salas uit New York en wordt wereldwijd beoefend. Het is theater op basis van persoonlijke ervaringen uit het publiek. Dat kan om alledaagse gebeurtenissen gaan, maar ook om grote (levens)verhalen. Het is improvisatietheater. De spelleider nodigt het publiek uit om een persoonlijke ervaring te vertellen en de spelers - niet noodzakelijk professionelen - brengen het direct in beeld via uiteenlopende spelvormen.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Terugspeeltheater kan om alledaagse gebeurtenissen gaan, maar ook om grote (levens)verhalen, bv. weerbaarheid/geweld (intra-familiaal geweld, eer-gerelateerd geweld), radicalisering, migratie, racisme, sociale wantoestanden, vluchtelingen, mensenhandel, tsunami, oorlogsslachtoffers, enz.. Het is een vernieuwend en versterkend project. Er wordt onder andere voor en met maatschappelijk kwetsbare vrouwen uit het Brussels Hoofdstedelijk Gewest gewerkt. De vrouwen worden op een laagdrempelige manier gecoached en opgeleid via technieken en methodieken van terugspeeltheater tot spelers en spelleiders.

 

Het is improvisatietheater. Alle scènes ontstaan ter plekke. De spelleider (conductor) nodigt het publiek uit om een persoonlijke ervaring te vertellen. De spelers (niet noodzakelijk professionelen) brengen het direct in beeld en gebruiken daarbij uiteenlopende spelvormen.

 

Terugspeeltheater is een vorm van communicatie en daarmee zeer geschikt voor het creëren van een dialoog tussen verschillende generaties, culturen... bv: moeders die verhalen van hun dochters terugspelen, of omgekeerd. Of allochtone vrouwen spelen verhalen van autochtone senioren...

Terugspeeltheater is een belevenis die mensen en gemeenschappen verbindt. Samen kijken naar teruggespeelde verhalen geeft erkenning, herkenning, begrip en meer onderlinge openheid en samenhorigheid. Zowel spelers als publiek zien hun eigen gedrag en dat van anderen vanuit een nieuw perspectief. Het maakt het onzichtbare zichtbaar en abstracte thema's worden concreet, gevoelige onderwerpen bespreekbaar, enz…  Het is een spannende speelvorm van creatieve expressie, die bijdraagt aan gemeenschapsvormingen en persoonlijke transformatie. Het verbindt individuen en groepen met elkaar en creëert een dieper gevoel van gemeenschapsvorming. Het kan eveneens toegepast worden voor de behandeling van mensen met een trauma op individueel vlak en in relatie tot hun omgeving.

 

Het is een fundamentele behoefte van mensen om (persoonlijke) verhalen te vertellen en met elkaar te delen. Al in onze vroege kinderjaren fascineert ons het luisteren naar en het vertellen van verhalen: groot of klein, dramatisch of triviaal, interessant of saai. We gebruiken deze verhalen niet alleen om onze ervaringen te delen, maar ook om onze interpretatie en ons begrip te verbeteren. Het vertellen van verhalen helpt ons om zin te geven aan de wereld waarin we leven. We leren omgaan met alledaagse en ongewone belevingen. Meestal zijn verhalen samengesteld uit een reeks van gebeurtenissen, en deze worden pas belangrijk en onvergetelijk voor ons als er iets onverwachts gebeurt. Dergelijke verrassingen veranderen vaak de verwachte gang van handelingen en gebeurtenissen in iets dat niet geanticipeerd kon worden, wat resulteert in sterke gevoelens en emoties. Dit komt ook sterk naar voren in deze vorm van improvisatietheater.

 

Terugspeeltheater eert verhalen van individuen en gemeenschappen en verbindt ze met elkaar en bevestigt de waardigheid van persoonlijke ervaringen, brengt individuen en gemeenschappen dichter bij elkaar door hen te helpen om hun gemeenschappelijke menselijkheid te zien, en stelt mensen in staat om hun leven te zien op tal van nieuwe manieren. Het is tegelijk artistiek, helend, gemeenschapsvormend en visionair! Dit is een uniek instrument voor doelgroepen om een blijvende verandering te bewerkstelligen.

 

Door dit project wordt dialoog een ‘werkwoord’, waarmee er  bruggen worden geslagen tussen de verschillende gemeenschappen en organisaties om een harmonieuze interculturele samenleving te bevorderen. Het kan daarmee voor Brussel (en wellicht zelfs andere steden) een voorbeeldfunctie zijn en een multiplicator effect bereiken.

 

Coach: Sarah Avci

Embassy of

The United States

Brussels

Belgium

“ met de steun van Ans Persoons, schepen van Nederlandstalige aangelegenheden, Wijkcontracten en Participatie

avec le soutien d’Ans Persoons, échevine des Affaires néerlandophones, Contrats de quartier et de la Participation »

©Henk de Laat All rights reserved